اصلاح بدرفتاری کودکان

پیش از آغاز بحث لازم است به یک مقدمه مهم  اشاره شود؛ پدر و مادر تمام دنیای کودک هستند و توجه آن‌ها به کودک برای کودک از هر چیزی مهم‌تر است. بنابراین توجه والدین به کودک یکی از مهمترین و اثربخش‌ترین ابزارها در تغییر رفتار کودک است.
کودک آزمایشگر است. کودک این دنیا را نمی‌شناسد، پس رفتارهای مختلف را ممکن است انجام دهد تا ببیند چه اتفاقی می‌افتد. در مواقعی که کودک رفتار نامناسب (غیرتهاجمی؛ غیر از کتک زدن و پرت کردن وسایل خطرناک و مانند اینها) را برای اولین بار از خود بروز می‌دهد، باید بی‌توجهی داشته باشیم تا این رفتار تقویت نشود و تکرار نگردد.

اما گاهی کودک رفتارهای نامناسبی را به صورت آموخته شده انجام می‌دهد. در این‌صورت، بررسی نحوۀ یادگیری این رفتار در تعیین برخورد والدین مؤثر است. مثلاً اگر کودک از طریق الگوگیری از والدین این رفتارها را آموخته باشد، تمرکز روی کودک فقط به کودک آسیب بیشتر می‌زند. در اینجا ابتدا باید والدین رفتار خود را تغییر دهند.

 درباره فریاد و جیغ زدن بچه‌ها؛ عامل یادگیری معمولاً عدمِ رعایت اصل «حضور» توسط والدین است .والدین به رفتار مناسب کودک (بیان آرام و مؤدبانه خواسته‌ها) توجه نمی‌کنند و برعکس  به رفتار نامناسب (داد زدن برای بیان خواسته) توجه نشان می‌دهند.

 در این صورت باید هر دو رفتار با هم تغییر کند: 
۱. زمان‌هایی که کودک آرام صحبت می‌کند به خوبی به او توجه کنیم و او را تشویق کنیم.

۲. بی‌توجهی مطلق نسبت به رفتار نامناسب؛ 
در اینجا یک نکته بسیار ظریف وجود دارد: چندبار توجه نکنیم و یکبار طاقتمان طاق شود و واکنش نشان دهیم (چه دعوا کردن، چه اجابت خواسته کودک) رفتار نامناسب کودک تقویت می‌شود و اوضاع بدتر می‌شود. این نوع برخورد حتی از زمانی که به همه رفتارهای کودک پاسخ بدهیم هم بدتر است و رفتار نامناسب را بیشتر تقویت می‌کند.

پس علاوه بر توجه به رفتار مناسب، بی‌توجهی مطلق به رفتار نامناسب در کنار حذف الگوی نامناسب در بیشتر مواقع مؤثر خواهد بود.

اگر از این دستورالعمل عمومی جواب نگیرید، مشکل ظریف‌تر و خاص‌تری وجود دارد که حتماً باید توسط مشاور کودک بررسی و پیگیری شود.